Една од најголемите мистерии околу „црвениот џин Бетелгез“ конечно е решена. Имено, астрономите успеаја да забележат мал и слабо видлив бинарен придружник што орбитира околу оваа масивна ѕвезда, со што ги потврдија долгогодишните сомневања. Набљудувањата на оваа помала ѕвезда совршено се совпаѓаат со предвидувањата за нејзините својства, кои се базираат на однесувањето на самиот Бетелгез, пишува Science Alert.
Со оглед на тоа што името Бетелгез на арапски значи „Рака на џин“, истражувачкиот тим предложи ѕвездата придружничка да се именува Сиварха, што значи „Нејзина нараквица“. Тоа е спектакуларно достигнување, откритие за кое астрономите мислеа дека е речиси невозможно.
Џин на крајот од патот
Сместена на околу 548 светлосни години од нас во соѕвездието Орион, Бетелгез е една од најголемите и најсјајните ѕвезди на нашето небо. Тоа е надуена монструозност на крајот од својот живот, со маса помеѓу 16,5 и 19 пати поголема од онаа на Сонцето и радиус 764 пати поголем. Иако е стар „само“ 10 милиони години, Бетелгез е старец во светот на ѕвездите. Поради својата огромна маса, таа гори многу побрзо од помалите ѕвезди, а нејзиниот живот ќе заврши со спектакуларна експлозија на супернова, оставајќи зад себе неутронска ѕвезда или црна дупка.
Бетелгез е исклучително интересен за астрономите бидејќи е релативно блиску до Земјата, што овозможува детално проучување. Овие набљудувања го открија неговото необично однесување. Беше снимено мистериозно „Големо затемнување“, кога светлината на ѕвездата се намали за неверојатни 35 проценти, што подоцна се припиша на масовно исфрлање прашина што ја замагли светлината.
Покрај тоа, осветленоста на Бетелгез варира во два циклуса: еднаш на секои 400 дена, што е последица на внатрешни пулсирања, а вториот во период од приближно шест години. Токму овој подолг период беше загатка што научниците не можеа да ја објаснат со внатрешната активност на ѕвездата.
Роден под несреќна ѕвезда
Неколку научни трудови сугерираат дека мал бинарен придружник би можел да биде одговорен за шестгодишниот циклус. Проблемот е што Бетелгез е толку голем и светол што наоѓањето помал, потемни објект до него е исклучително тешко.
Тим научници, предводен од Стив Хауел од НАСА, се сврте кон техниката на „спекл сликање“, која користи многу кратки експозиции за да ги неутрализира ефектите од атмосферата на Земјата. Иако резултатите сè уште не се конечни, откритието совршено се совпаѓа со предвидувањата: ѕвездата-придружник е точно таму каде што очекуваа астрономите.
Според проценките, новооткриената Сиварха има околу 1,6 пати поголема маса од Сонцето и е четири пати оддалечена од Земјата од Сонцето. Поради близината до Бетелгез, неговиот орбитален период е 5,94 години. Научниците веруваат дека Сиварха е ѕвезда од типот „F“ која сè уште не го започнала процесот на фузија на водород во своето јадро. Иако Бетелгез и Сиварха веројатно се формирале во исто време, животот на поголемата ѕвезда завршува, додека животот на помалата сè уште не е започнат.
За жал, веројатно никогаш нема да биде така. Астрономите предвидуваат дека Бетелгез ќе експлодира како супернова во следните 100.000 години. Кога ова ќе се случи, Сиварха ќе биде директно погодена и уништена во експлозијата.
ФОТО: НАСА
The post Астрономите открија ѕвезда осудена на пропаст appeared first on Локално.
