Дојде денот на изборите во Америка. Демократската кандидатка Камала Харис и републиканскиот кандидат Доналд Трамп се во трка за претседател на Соединетите Американски Држави.
Повеќе од 78 милиони луѓе гласаа пред денот на изборите. Трката за претседател е многу тесна.
Како, всушност, функционираат американските избори и кои се одговорите на клучните прашања.
Како се одредува победникот?
Секоја држава му делегира на избирачкиот колеџ онолку избирачи колку што му припаѓаат во однос на нејзиното население. Има вкупно 538 електори, што е бројка што одговара на бројот на конгресмени и сенатори во американскиот парламент.
Тоа значи дека има вкупно 538 електори: 435 претставници и 100 сенатори плус три за округот Колумбија. Кандидатот што ќе освои најмалку 270 електори станува претседател.
Калифорнија е најнаселената американска сојузна држава и има најмногу електори (54), а потоа следуваат Тексас (40), Флорида (30) и Њујорк (28). На другиот крај од спектарот се ретко населените држави, како Алјаска, Вермонт, Делавер, Вајоминг или Монтана, кои имаат само по тројца електори.
Со два исклучока, во сојузните држави владее начелото победникот зема сè – кандидатот што во таа држава ќе го освои поголемиот број гласови од избирачите, макар и со најмала можна разлика, ги освојува сите нејзини електори. Исклучок се Небраска и Мејн, кои ги делат електорите пропорционално на бројот на освоени гласови.
Кога ќе го дознаеме победникот?
Ова е многу незгодно прашање и вистинскиот одговор е – зависи од неколку работи. Некои држави може да ги објават резултатите прилично бргу, но за многумина тоа би можело да биде долг процес, особено ако има голем број предвремени гласања и гласачки ливчиња по пошта, кои се пребројуваат ноќта по оние што биле лично дадени.
На последните претседателски избори во САД во 2020 година американските медиуми беа доволно самоуверени да го објават резултатот во саботата, четири дена по денот на изборите.
Кога победникот ја презема функцијата?
Едно нешто што знаеме е дека кој и да победи на денешните избори, формално не станува претседател до денот на инаугурацијата – кога ќе положи заклетва пред американскиот Капитол во Вашингтон пред главниот судија на Врховниот суд. Тој ден е понеделник, 20 јануари 2025 година.
Текстот Кога ќе го знаеме победникот на изборите во САД е превземен од МАКФАКС.
