Целото население од 2,1 милиони жители на Газа се соочува со продолжен недостиг на храна, при што речиси половина милион луѓе се во катастрофална ситуација на глад, акутна неухранетост, гладување, болест и смрт. Ова е една од најлошите кризи со глад во светот, која се одвива во реално време.
Најновата анализа за безбедноста на храната беше објавена денес од страна на партнерството за интегрирана класификација на фазите на безбедност на храната (IPC), чиј член е СЗО.
„Не треба да чекаме прогласување на глад во Газа за да знаеме дека луѓето веќе гладуваат, се болни и умираат, додека храната и лековите се на неколку минути од другата страна на границата“, рече генералниот директор на СЗО, д-р Тедрос Аданом Гебрејесус. „Денешниот извештај покажува дека без непосреден пристап до храна и основни залихи, ситуацијата ќе продолжи да се влошува, предизвикувајќи повеќе смртни случаи и тонење во глад.“
Инаку, според стандардите на ОН состојба на „Глад“ (Femine) официјално се прогласува кога регионот исполнува специфични, строги критериуми поврзани со недостиг на храна, неухранетост и стапки на смртност. Поточно, глад се прогласува кога: 20% од населението се соочува со екстремен недостиг на храна, 30% од децата под 5 години страдаат од акутна неухранетост, а дневната стапка на смртност надминува два на 10.000 луѓе. Овие услови укажуваат на широко распространето и катастрофално ниво на глад и изгладнетост.
Глад во Газа сè уште не е прогласен, но луѓето гладуваат и умираат од глад. Три четвртини од населението на Газа се во „итна“ или „катастрофална“ состојба на недостиг од храна, што се најлошите две нивоа на петстепената скала на IPC за несигурност во храната и недостиг од храна.
Откако започна блокадата на помошта на 2 март 2025 година, 57 деца наводно починале од последиците од неухранетост, според Министерството за здравство. Овој број веројатно е потценет и веројатно ќе се зголеми. Доколку ситуацијата продолжи, се очекува речиси 71 000 деца под петгодишна возраст да бидат акутно неухранети во следните единаесет месеци, според извештајот на IPC.
Луѓето во Газа се заробени во опасен циклус каде што неухранетоста и болестите се надополнуваат, претворајќи ги секојдневните болести во потенцијална смртна пресуда, особено за децата. Неухранетоста ги ослабува телата, отежнувајќи го заздравувањето од повреди и борбата против вообичаените заразни болести како што се дијареја, пневмонија и мали сипаници. За возврат, овие инфекции ја зголемуваат потребата на телото за исхрана, а воедно го намалуваат внесот и апсорпцијата на хранливи материи, што резултира со влошување на неухранетоста. Со недостапна здравствена заштита, нагло опаѓање на вакциналната покриеност, сериозно ограничен пристап до чиста вода и санитација и зголемени грижи за заштита на децата, ризикот од тешки болести и смрт расте, особено за децата кои страдаат од тешка акутна неухранетост, на кои итно им е потребен третман за да преживеат.
Бремените и доилките се исто така изложени на висок ризик од неухранетост, при што се очекува речиси 17 000 да имаат потреба од третман за акутна неухранетост во следните единаесет месеци, доколку тешката ситуација не се промени. Неухранетите мајки се борат да произведат доволно хранливо млеко, ставајќи ги своите бебиња во опасност, додека обезбедувањето советување за мајките е во голема мера компромитирано. За бебињата под шест месеци, мајчиното млеко е нивната најдобра заштита од глад и болести – особено таму каде што чистата вода е оскудна, како што е во Газа.
Долгорочното влијание и штетата од неухранетоста може да траат цел живот во форма на заостанат раст, нарушен когнитивен развој и лошо здравје. Без доволно хранлива храна, чиста вода и пристап до здравствена заштита, цела генерација ќе биде трајно погодена.
Планот што неодамна го објавија израелските власти за испорака на храна и други основни производи низ Газа преку предложените места за дистрибуција е крајно несоодветен за да ги задоволи непосредните потреби на над два милиони луѓе. СЗО го повторува повикот на ОН за почитување и почитување на глобалните хуманитарни принципи на хуманост, непристрасност, независност и неутралност и за непречен хуманитарен пристап за обезбедување помош врз основа на потребите на луѓето, каде и да се. Добро воспоставен и докажан систем за хуманитарна координација, предводен од ОН и нејзините партнери, веќе е воспоставен и мора да му се дозволи целосно да функционира за да се обезбеди дека помошта се доставува на принципиелен, навремен и правичен начин.
Блокадата на помошта и намалувањето на хуманитарниот пристап продолжуваат да ја поткопуваат способноста на СЗО да поддржи 16 амбулантски и три болнички центри за третман на неухранетост со залихи што спасуваат животи и да го одржи поширокиот здравствен систем. Преостанатите залихи во залихите на СЗО во Газа се доволни само за лекување на 500 деца со акутна неухранетост – дел од итната потреба – додека основните лекови и залихи за лекување на болести и повреди од траума веќе се потрошени и не можат да се надополнат поради блокадата.
Луѓе умираат додека медицинските залихи на СЗО и партнерите, кои спасуваат животи, се наоѓаат веднаш надвор од Газа – подготвени за распоредување, со воспоставени заштитни мерки за да се обезбеди помошта да стигне до оние на кои им е најпотребна во согласност со хуманитарните принципи. СЗО повикува на заштита на здравствената заштита и на итно прекинување на блокадата на помошта, која ги изгладнува луѓето, го попречува нивното право на здравје и ги лишува од достоинство и надеж. СЗО повикува на ослободување на сите заложници и на прекин на огнот, што води кон траен мир.
